۶ خطا در تجارت مواد غذایی
مدتی است که محموله‌های کشاورزی صادراتی ایران در بازارهای هدف مهر مرجوعی می‌خورد. موضوعی که حساسیت نسبت به سومین گروه ارزآور در سال‌های اخیر را تشدید کرده و این سوال را پیشرو همه صاحب‌نظران قرار داده که «علت بازگشت محصولات کشاورزی صادراتی ایران چیست؟» سوالی که در این مدت پاسخ‌های متعددی به آن داده شده است؛ اما شاید بتوان بهترین پاسخ را در جدیدترین پژوهش مرکز مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران دید.
کارشناسان کشاورزی در تازه‌ترین تحلیل از چالش‌های صادرات محصولات کشاورزی به ۶خطای عمده در تجارت محصولات کشاورزی و مواد غذایی پرداختند و سپس در راستای توسعه صادرات نکاتی را به سیاستگذار گوشزد کرده‌اند. از نگاه آنها اولین خطا در توسعه صادرات اقلام کشاورزی «تصمیمات خلق‌الساعه از سوی سیاستگذاران» است. این کارشناسان دومین خطا را «ممنوعیت‌های مکرر صادراتی از سوی سیاستگذاران» مطرح کردند و سومین خطا را «عدم‌تکمیل زنجیره تامین محصولات صادراتی» دانسته‌اند.
در مسیر صادرات محصولات کشاورزی چهارمین خطا «عدم‌برندسازی و وجود رقابت کاذب بین صادرکنندگان ایرانی» معرفی شده و پنجمین خطا «عدم‌نشر دقیق اطلاعات و عدم‌وجود بانک جامع صادرات متصل به بانک تولید» اعلام شده است. آخرین مورد نیز از نگاه فعالان اقتصادی «باقی‌مانده سموم محصولات کشاورزی و عدم‌تطابق تولید با استانداردهای جهانی» است.
البته در کنار این موانع اقلام پیش‌روی صادراتی ایران همچون سیب، زعفران، خرما و کشمش، گوجه‌فرنگی و رب گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی و پیاز، هندوانه و شیر با چالش‌های دیگری نیز دست و پنجه نرم می‌کنند که ضرورت دارد سیاستگذار به آنها نیز توجه کند. در این مسیر اما ۶ گام اولی که دولت باید بردارد؛ «توقف تصمیمات آنی» درکنار «اصلاح زنجیره تامین محصولات صادراتی» است. در ضمن «پایان‌دادن به ممنوعیت‌های صادراتی» موضوع دیگری است که اگرچه بارها وزیر جهادکشاورزی درباره آن وعده داده؛ اما باید عملیاتی شود. در این مسیر «ارائه تسهیلات برای برندسازی و توسعه دید سفارتخانه‌های ایران» گام بعدی است. «تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان برای کنترل باقی‌مانده سموم کشاورزی» و «تشکیل بانک اطلاعاتی جامع صادراتی» نیز راهکارهای دیگری است که سیاستگذار باید به آنها توجه کند.
۱- تصمیمات خلق‌الساعه
۲- ممنوعیت‌های مکرر صادراتی
۳- عدم‌تکمیل زنجیره تامین
۴- عدم‌برندسازی
۵- فقدان بانک جامع صادرات
۶- باقی‌مانده سموم محصولات کشاورزی
