آقای رییس جمهور؛ مراقب فتنه امنیت غذایی باشید!
محمد مسعودی – روزنامه نگار و سردبیر اگنا
از دکتر رییسی ریاست محترم جمهوری تقاضا داریم با قدرت هرچه تمام تر در برابر زیاده خواهی عده ای سودجو که منافعشان در تهدید امنیت غذایی مردم می باشد بایستند و در جلسه ی هیات دولت به طور ویژه به چالشی که کارخانجات آرد برای صنعت دامپروری ایجاد کرده اند مورد رسیدگی ویژه قرار گیرد.
نگارنده: محمد مسعودی؛ روزنامه نگار بخش کشاورزی
با روی کار آمدن دولت سیزدهم، امیدهای بسیاری از مردم برای برون رفت از بحران ایجاد شده در اقتصاد و معاش مردم زنده شد. معرفی سیدجواد ساداتی نژاد بعنوان وزیر جهاد کشاورزی، با توجه به سبقه و عملکرد روشن ایشان در کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی مجلس، تولیدکنندگان بخش کشاورزی را بیش از پیش دلگرم نمود.
ساداتی نژاد در قامت ریاست کمیسیون کشاورزی مجلس، با چالش های بخش کشاورزی آشنا بود و در مرتفع کردن بخشی از این معظلات در مجلس تمام توان خود را بکار برده بود. یکی از مهمترین نقاط عطفی که به درستی در مجلس مورد بررسی و اصلاح قرار گرفت، بازگشت کامل قانون انتزاع به وزارت جهاد کشاورزی بود که با همکاری وزیر وقت (کاظم خاوازی) به درستی رقم خورد.
ساداتی نژاد با قبول پست وزارت می دانست که چالش های بسیاری را پیش رو دارد، یکی از مهمترین مشکلات پیش پای وزارتخانه، نهاده های دامی بود، مشکلات در واردات، ترخیص و بوروکراسی های اداری، تامین نهاده های دامی را به تحریم ها گره زده بود و بسیاری از کارشناسان بخش کشاورزی بزرگترین مشکل تامین نهاده ها را تحریم و مشکلات ارزی بر می شمردند، درحالی که بخش عظیمی از این تاخیر از خود تحریمی ها نشات می گرفت، نکته ای که نا خواسته بخشی از زیر مجموعه وزارت جهاد کشاورزی با افزایش بوروکراسی های اداری به آن دامن می زد و بعضا در برخی معاونت ها، حضور مدیران کار نابلد، مزید بر علت شده بود. در جایی که امنیت غذایی مردم باید در صدر قرار می گرفت مماشات می شد.
مساله قیمت سبوس برای دامداران یکی از این دست چالش هایی بود که به دولت سیزدهم تحمیل شد، متاسفانه در دولت قبل علیرغم تاکید مقامات ارشد نظام مبنی بر تامین معاش مردم، دفاع لازم از تولید کشاورزی در بخش دامپروری به درستی صورت نپذیرفت و معاون توسعه بازرگانی وزارت جهاد دولت دوازدهم علیرغم اطلاع رسانی های مختلف توسط تشکل های بخش، در جلسه ی ۱۴۲ ستاد تنظیم بازار از طرف وزارت جهاد کشاورزی تن به امضای افزایش قیمت سبوس داد.
این در حالی بود که وزیر وقت(خاوازی) و معاون تخصصی مربوطه به شدت با این افزایش مخالف بودند، همین مصوبه مستمسکی شد برای افزایش خودسرانه قیمت سبوس گندم توسط کارخانجات آرد سازی. این کارخانجات از بخشی از این مصوبه، که افزایش قیمت شیر خام به ۶۴۰۰ تومان را عامل افزایش قیمت سبوس پیشنهاد داده است چشم پوشی کرده اند و تنها به کلمه «افزایش قیمت سبوس با توجه به عرضه و تقاضا» اشاره می کنند، در حالی که افزایش قیمت شیر عملیاتی نشده است.
کارخانجات صنایع آرد کشور از خرداد ماه سالجاری با اخلال در روند توزیع سبوس استحصالی اقدام به کارشکنی در بخش دامپروری کشور نمودند، در برخی از استانها اقدام به توزیع ۳۰ درصد از سهمیه نمودند و در برخی از استانهای دیگر پا را فراتر گذاشته و تحویل سبوس را منوط به واریز مابه التفاوت ۲۱۰۰ تومانی نمودند، این در حالی است که با کاهش حدود ۳۰ درصدی نزولات آسمانی، کشور در خشکسالی به سر می برد و افزایش هزینه های تولید باعث شده بسیاری از دامداران حتی اقدام به فروش دام های مولد خود بنمایند.
با تیزهوشی ساداتی نژاد و ابزار تنظیم بازار که دیگر در دست وزارت جهاد کشاورزی بود در نامه ای (۳۰۴۰۲/۵۰۰/۱۴۰۰ مورخ ۱۵/۰۶/۱۴۰۰) که توسط معاونت بازرگانی وزارت جهاد به مدیرعامل شرکت مادرتخصصی بازرگانی دولتی ایران ارسال شد، عملا قضیه ی افزایش قیمت سبوس منتفی شد و با دستور وزیر مقرر شده که کارخانجات آرد کشور برای تامین هزینه های خود از سازمان برنامه و بودجه پیگیر موضوع شوند.
ظاهرا تصمیم وزیر جهاد کشاورزی که قرار است امنیت غذایی ۸۵ میلیون ایرانی را در برحه ای از تاریخ که در جنگ نابرابر تحریم ها هستیم و به حق ساداتی نژاد بعنوان سردار امنیت غذایی باید بسیاری از موارد را به درستی مدیریت نماید به مذاق عده ای خوش نیامده است.
از فردای صدور نامه گیلان پور، هجمه به وزارت جهاد کشاورزی و شخص وزیر آغاز گردید، کارخانجات آرد سازی که در یک سناریوی تکراری هر چند سال یکبار افزایش هزینه های خود و نوسازی صنایع را دلیل افزایش قیمت سبوس بر می شمردند، در چند سال گذشته قیمت سبوس را از ۸۴۰۰ ریال به ۱۰۰۰۰ و نهایتا به ۱۴۰۰۰ ریال رساندند (درحالی که گندم با نرخ مصوب از کشاورزان خرید و الباقی آن با نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد می شد و علیرغم ثابت بودن مواد اولیه در دو مقطع با فشار بر شرکت بازرگانی دولتی ایران که در آن زمان زیر مجموعه وزارت صمت بود با افزایش ۲۰ و ۴۰ درصدی قیمت سبوس سعی در جبران هزینه های خود نمودند، حال به دنبال افزایش ۲۵۰ درصدی قیمت سبوس هستند.
در نخستین اقدام جنگ روانی کارخانجات آرد سازی، جعفر ایزدیار، دبیر کل کانون انجمن‌های صنفی صنایع آرد ایران با ارسال نامه ای به وزیر جهاد کشاورزی به بهانه جلوگیری از اختلال در روند فعالیت کارخانه‌ها و تأمین آرد کشور درخواست لغو ابلاغیه گیلانپور و اجرای مصوبه ستاد تنظیم بازار مبنی بر فروش سبوس از طریق مکانیسم عرضه و تقاضا و با افزایش قیمت آن به ۳۵,۰۰۰ ریال را خواستار شد.
در اقدامی دیگر دبیر انجمن فوق در وبیناری به بحث دوگانگی رفتاری در مواجهه با قیمت سبوس اشاره می کند و مصوبه ستاد تنظیم بازار و بخشنامه وزارت جهاد کشاورزی مبنی بر لغو افزایش آزاد سازی قیمت سبوس را مورد انتقاد قرار می دهد و اعلام می دارد کارخانجات آرد سرگردان هستند که سبوس را با چه قیمتی باید عرضه کنند!!. این در حالی است که طبق نص صریح قانون انتزاع صراحتا قید شده است: «با تصمیم ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، اختیارات ثبت سفارش و تامین نهاده‌ها به وزارت جهاد کشاورزی بازگردانده شده و به ستاد تنظیم بازار کشور هم ابلاغ شده که باید تصمیماتش طبق نظر وزارت جهاد کشاورزی باشد»، حال آنکه نظر نهایی را هم که وزیر از طریق معاونت بازرگانی ابلاغ کرده است.
در همین نشست وبیناری، سید حسن حسینی رئیس هیات مدیره انجمن های آرد خراسان رضوی و جنوبی در مورد لغو مصوبه آزادسازی قیمت سبوس اعلام می دارد: «اگر وزارت جهاد کشاورزی تصمیم عاقلانه ای نگیرد با اتخاذ سیاست های شتابزده، مردم در تامین آرد دچار مشکل خواهند شد».
سوال اینجاست که چطور رییس هیات مدیره یک انجمن به خود اجازه می دهد که ۸۵ میلیون ایرانی را که در چند سال گذشته زیر فشار سخت ترین تحریم ها هستند اینطور تهدید کند و مشکلات صنعت خود را به غذای مردم گره بزند؟ آیا هزینه های این کارخانجات را مردم باید بدهند که اینطور مردم را تهدید می کنند؟
وقتی یک انجمنی که در دهه ی گذشته علیرغم این همه افزایش قیمت سبوس تلاش کافی و لازم را هم برای توسعه کمی و کیفی خود ننموده است، اینطور امنیت غذایی را تهدید میکند، می بایستی مقامات امنیتی کشور به وسط بیایند تا کسی به خود اجازه ندهد که تهدیدی برای امنیت مردم باشد و فتنه جدیدی علیه مردم راه بیاندازد.
گروه مذبور وقتی دیدند که با این حربه راه به جایی نمی برند دست به دامن عضو دیگر خود که رییس کانون انجمن های صنایع غذایی ایران نیز می باشند، شدند و شتابزده با ارسال اطلاعات ناقص و گاها غلط، سعی در تخطئه وزارت جهاد کشاورزی و تشویش اذهان عمومی نمودند. محمدرضا مرتضوی اظهاراتی داشت که واقعا نشان از عدم تجربه و پختگی در نظرات ایشان به چشم می خورد.
وی مجددا با اشاره چالش سبوس در کشور و در حمایت از کارخانجات آرد گفت : «سبوس تنها ۶ درصد جیره غذایی دام را تشکیل می دهد و تاثیر زیادی در قیمت تمام شده محصولات دامداران ندارد». بسیار جای شگفتی است که آیا ایشان واقعا با همین اطلاعات غلط اقدام به تشکیل جلسه ی لاکچری مطبوعاتی داده اند و هدفشان از این جلسه فقط حمایت از کارخانجات آرد سازی بوده و امنیت غذایی مردم را نادیده گرفته اند؟
آقای مرتضوی عزیز!
دوست گرامی جهت اطلاع شما و دوستانتان باید اعلام کنم که سبوس در جیره های مختلف دام پرشیر، متوسط شیر، کم شیر و پرواری به ترتیب ۱۰، ۲۲، ۲۷٫۵ و ۲۸درصد جیره را تشکیل می دهد و درخواست افزایش قیمت سبوس توسط دوستان شما از ۱۴۰۰ تومان به ۳۵۰۰ تومان، هزینه ی تولید خوراک دام را به ترتیب بالا ۹، ۲۳، ۳۱ و ۳۲ درصد افرایش می دهد (تمام محاسبات و اعداد طبق جیره های وزارت جهاد کشاورزی در دفتر اگنا در صورت لزوم آماده ارایه به جنابعالی هستند)، چرا با نظرات غیرکارشناسی خود سعی در انحراف افکار عمومی دارید؟
در بخش دیگری از نشست فوق اعلام داشتید که: «دامداران در جلسات قبل تنظیم بازار قبول کرده بودند قیمت سبوس آزاد و در عوض قیمت شیر خام افزایش یاید با این حال چرا دوباره میخواهیم با تعیین قیمت مصوب برای آن هزینه های گزافی را به اقتصاد کشور تحمیل کنیم»، لازم به ذکر است در جلسه ی فوق فقط نماینده انجمن گاوداران صنعتی حضور داشتند و نماینده ای از چهار تشکل بزرگ دیگر دامداران کشور اعم از اتحادیه مرکزی شرکتهای تعاونی کشاورزی دامداران ایران (زیر مجموعه سازمان تعاون روستایی)، اتحادیه دامپروران صنعت همگام کشور (زیر مجموعه اتاق تعاون ایران)، اتحادیه تعاونی های عشایری دامداران متحرک ایران و اتحادیه دام سبک کشور نبودند.
شما در بخش دیگری از سخنان خود با انتقاد از عملکرد سامانه بازارگاه اعلام داشتید: «در سامانه بازارگاه (سامانه توزیع نهاده های دامی) برای خودشان حواله صادر میکنند و این سامانه فساد دارد». سوال من از شما اینجاست که شما چقدر این سیستم را می شناسید که این ادعاهای عجیب و غریب را در مورد این سامانه اعلام می کنید؟
اول اینکه باید به اطلاع شما برسانم که اطلاعات نادرستی به شما رسیده است، سبوس گندم در بازارگاه عرضه نمی شود، ثانیا به گواه بسیاری از تشکل های تولیدی در زیر بخش دام و طیور که اتفاقا به رییس جمهور نامه نگاری هم کرده اند، امروزه بدنه اصلی تولیدکنندگان متفق القول بر لزوم وجود سامانه بازارگاه اتفاق نظر دارند، سامانه ایراداتی دارد، آن هم در فرایندها و نه در زیرساخت، که بانک کشاورزی باید آن را اصلاح کند، ولی مفسده ای که شما از آن نام بردید و اینقدر آنرا رسانه ای کردید به ضرس قاطع وجود ندارد، حال هدف شما از طرح این موضوع چیست؟ آیا شما در سامانه ی توزیع آرد خودتان مفسده ای دارید که آنرا به بازارگاه تعمیم می دهید؟
چطور در سالیان گذشته که سبوس خارج از سامانه وزارت جهاد عرضه می شد و میزان تولید آن در کشور مشخص نبود و کارخانجات آرد آنرا به هر قیمتی عرضه می کردند مفسده ای نبوده ؟ حال که این کالا در سامانه سبوس عرضه می شود دارای مفسده است؟ چون اختیار آن از ید کارخانجات آرد خارج شده، انگ مفسده را به آن می چسبانید، قبل از آن اوضاع گل و بلبل بود؟
یک سوال از شما دارم، چه کسی مسوول ارزیابی کیفیت آرد تولیدی توسط شماست و چه کسی نان تولیدی توسط آرد های کارخانجات شما را بررسی میکند؟ در سالهای گذشته گزارشات زیادی در زمینه ارسال آرد به نانوایی های فاقد آدرس و مجهول الهویه داشته ایم، آیا در توزیع آرد مفسده ای وجود ندارد؟
برای یکبار هم که شده بیایید و اعلام کنید که پشت پرده ی کارخانجات صنایع آرد چه کسانی هستند؟ چرا با فشار بر روی دولت های گذشته واردات سبوس گندم را ممنوع کردید؟ اگر خواستار نظام عادلانه عرضه و تقاضا هستید، پیشنهاد می کنیم با توجه به قرارگرفتن در شرایط خشکسالی، واردات سبوس گندم برای تشکل های دامپروری آزاد شود تا ببینیم چند مرده حلاج هستید و آن وقت بازار سبوس را با کمک دامداران به ثبات برسانید.
با محاسبات صورت گرفته توسط برخی واردکنندگان قیمت سبوس وارداتی با ارز نیمایی با حاشیه سود معقول با رطوبت زیر ۱۰ درصد چیزی در حدود ۳۵۰۰۰ ریال می باشد، درحالی که سبوس تولیدی توسط کارخانجات آرد بالای ۱۵ درصد رطوبت دارد و با کاهش رطوبت، قیمت واقعی آن چیزی در حدود بالای ۴۰۰۰۰ ریال خواهد بود، البته با پروتئین بسیار پایین تر از محصول وارداتی.
برای بالا بردن کیفیت نان هم پیشنهاد میکنیم دولت نان را به مثابه چند دهه ی گذشته بصورت کیلویی بفروش برساند تا نان با کیفیت بالاتر و دور ریز کمتری در نانوایی ها تولید شود.
آقای مرتضوی عزیز! چرا سود خود در بخش سبوس گندم را به نان مردم گره می زنید؟
در آخر از حضرت آیت الله رییسی، ریاست محترم جمهوری تقاضا داریم با قدرت هرچه تمام تر در برابر زیاده خواهی عده ای سودجو که منافعشان در تهدید امنیت غذایی مردم می باشد، بایستند و در جلسه ی هیات دولت به طور ویژه به چالشی که کارخانجات آرد برای صنعت دامپروری ایجاد کرده اند رسیدگی ویژه ای کنند.
