چرا دولت ایران هیچ‌گاه قدرت برخورد با ۱ دلال را نداشته است؟
انحصار واردات نهاده دام در دست ۱ نفر خبری قدیمی و پرتکرار است که دود آن سالهای سال به چشم مردم و تولیدکننگان رفته است؛ ولی نکته عجیب ماجرا آنجاست که چرا نه دولت، نه مجلس و نه قوه قضائیه در همه این سالها قدرت برخورد با این ۱ دلال را نداشته اند؟
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی کشاورزی ایران (اگنا)؛به نقل از تسنیم، موضوع واردات نهاده های دامی از سالهای متمادی گذشته همچنان به عنوان یک چالش مطرح است و در سالهای اخیر که بحث واردات نهاده با ارز ۴۲۰۰ مطرح شده، این مشکل بیش از پیش نمایان شده است.
علیرغم اینکه دولت به واردات نهاده دام ارز ۴۲۰۰ می دهد، ولی بسیاری از تولیدکنندگان دام و طیور می گویند که نهاده دام ارزان به دست شان نمی رسد و مجبورند نهاده دام به قیمت آزاد بخرند که موجب افزایش مرغ و گوشت و تخم مرغ شده است.
یکی از مشکلات قدیمی در عرصه واردات نهاده دام این است که انحصار واردات نهاده دام در دست یک نفر است که با قیمت گذاری انحصاری در بازار نهاده و محصولات دامی موثر است و نمی گذارد رقابتی در این بازارها به نفع تولیدکنندگان و مصرف کنندگان شکل بگیرد. الان هم که بحث رانت خواری در توزیع ارز ۴۲۰۰ برای واردات نهاده های دامی مطرح است. با این حال نه دولت، نه مجلس و نه قوه قضائیه علیرغم اینکه سالهای سال بحث این دلال انحصاری قدیمی در بازار نهاده های دام مطرح است، ظاهرا توان و قدرت برخورد با این یک نفر دلال را ندارند و این ضعف حاکمیتی عجیب است.
تشکل جدید بازرگانی از سوی اتحادیه های بخش تولید دام و طیور هم که سالهای گذشته برای شکستن این انحصار تشکیل شده بود تا بخشی از انحصار در این بازار را بشکند، امروز دیگر قدرت عملیاتی ندارد و سامانه بازارگاه هم که اخیرا وزارت جهاد کشاورزی برای توزیع عادلانه نهاده های دامی به قیمت دولتی بین تولیدکنندگان تشکیل داده، دچار کاستی و ضعف است و به درستی عمل نمی کند. بر اساس گزارش هایی که نمایندگان مجلس شورای اسلامی اراده داده اند در ماه های گذشته تنها ۵۰ درصد نهاده ها در این سامانه وارد شده و وضعیت سایر نهاده های وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی معلوم نیست.
یک خبرنگار برای بررسی بخشی از ابعاد این معضل به سراغ برخی مسئولان بخش خصوصی در حوزه دام و طیور رفت و با آنها گفتگو کرد که در ادامه می خوانیم:
* ۲۰ درصد نهاده دام توسط خود تشکلهای تولید وارد شود بازار دوباره متعادل می‌شود
رضا ترکاشوند مدیرعامل سابق اتحادیه سراسری مرغ تخمگذار کشور اظهار کرد: اتحادیه های بخش کشاورزی شرکت بازرگانی تاسیس کرده اند تا بتوانند نهاده های دام و طیور مورد نیاز را به طور مستقیم وارد و به دست تولید کنندگان برسانند.
وی افزود: ورود این شرکت برای واردات ۲۰ درصد از نهاده های دامی، می تواند به ایجاد رقابت و متعادل کردن بازار نهاده های دامی کشور موثر باشد.
مدیرعامل سابق اتحادیه سراسری مرغ تخمگذار کشور ادامه داد: این شرکت چون مربوط به خود تشکل های بخش کشاورزی است به دنبال منافع مالی از واردات نیست، بلکه جزء اهداف و برنامه های این شرکت است تا نیازهای تولید کنندگان را به طور مستقیم تامین کند.
وی تصریح کرد: شرکت بازرگانی تشکلهای کشاورزی کشور از سال های گذشته وجود داشته اما سهم آنچنانی از واردات نداشته است تا بتواند در بازار نهاده های دامی کشور تاثیرگذار باشد.
* واردات نهاده‌ها در انحصار یک نفر است و اجازه واردات به تشکلهای تولیدی نمی‌دهد
پرویز فروغی دبیر کانون مرغداران گوشتی کشور اظهار کرد: در صورتی که امکان واردات حتی بخشی از نهاده های دامی توسط خود تشکل های تولیدی فراهم شود، به نفع تولید کشور است و این محصولات به طور مستقیم به دست تولیدکننده خواهد رسید.
وی افزود: به تشکل های تولیدی اجازه واردات نهاده داده نمی‌شود و بخش عمده واردات در انحصار یک شرکت است و مابقی توسط تعدادی از واردکنندگان به صورت جسته گریخته صورت میگیرد.
دبیر کانون مرغداران گوشتی کشور ادامه داد: در گذشته بخشی از نهاده‌های دامی توسط تشکل ها به کشور وارد می شد اما شرکت های غولی در زمینه واردات وجود دارد که اجازه سرپاماندن تشکل ها برای واردات را نمی‌دهند.
فروغی گفت: زمین و آب زیادی نیز در کشور وجود دارد که می توانیم حتی نهاده های دام و طیور را در کشور تولید کنیم.
وی اظهار داشت: در مقاطعی نیز تعاونی بازرگانی تعاونی های کشاورزی برای واردات نهاده های دامی مورد نیاز تولید کنندگان اقدام کرد اما از آنجا که یک نفر در واردات دست انداخته، اجازه واردات به دیگران را نداد؛ در صورتی قرار باشد منافع آن شرکت بزرگ به خطر افتد جلوی واردات تشکل ها گرفته می شود.
* دلال بزرگ نهاده دام با یک اقدام، دیگر واردکنندگان را نابود میکند
سید فرزاد طلاکش دبیرکل کانون سراسری انجمن های صنفی پرورش دهندگان مرغ تخمگذار اظهار کرد: تشکل ها به طور معمول پول و توان واردات نهاده ها را ندارند.
وی افزود: هر وقت نیز تشکل های تولیدی نقدینگی لازم برای واردات را تامین کنند، وارد کننده بزرگ این بخش کافی است قیمت نهاده ها را در بازار تغییر دهد تا تشکل های تولیدی و صنفی که خود اقدام به واردات کرده اند، نابود شوند.
طلاکش ادامه داد: در این شرایط بهتر است که خود وارد کنندگان اقدام به واردات کنند.
* تشکل خود تولید کنندگان در تحریم هم می‌تواند برای واردات نهاده ال سی باز کند
امین شالچیان مدیرعامل شرکت بازرگانی تعاونی های کشاورزی ایران با اشاره به مشکلات تامین نهاده های دامی برای اتحادیه های دام و طیور اظهار کرد: باید جلوی دخالت دولت در فعالیت های تشکل ها گرفته شود؛ تشکل ها و تعاونی ها خود می‌توانند به تنظیم بازار و حتی تامین نهاده های مورد نیاز از دیگر کشورها اقدام کنند و نیازی به اقدام دولت برای واردات نیست.
شالچیان تاکید کرد: در شرایطی که شرکت های دولتی نمی توانند به راحتی نهاده وارد کنند، نماینده تشکل ها تولیدی حتی می توانند ال سی باز کنند و پول خرید را با ۹ ماه تاخیر به فروشنده خارجی پرداخت کنند اما دولت اجازه فعالیت به تشکل ها را نمی دهد.
مدیرعامل شرکت بازرگانی تعاونی های کشاورزی ایران با اشاره به ضعف دولت در واردات نهاده های دامی ادامه داد: دولت در زمان مناسب، یعنی در فصل برداشت اقدامی برای خرید و ذخیره سازی نهاده های دامی صورت نداد، حال بعد از گذشت چندین ماه که قیمت این محصولات در مقایسه با فصل برداشت ۳۳ درصد افزایش یافته به دنبال واردات است.
وی با تاکید برضعف دولت برای واردات نهاده های دامی افزود: در این شرایط بانک مرکزی نیز می گوید که ما به طور کامل پول نهاده های دامی را پرداخت کرده ایم در حالیکه به دلیل عدم تدبیر لازم و خرید به موقع هزینه خرید این محصولات افزایش یافته است.
مدیر عامل شرکت بازرگانی تعاونی های کشاورزی ایران در ادامه صحبت های خود با ارائه چند راهکار به وزارت جهاد کشاورزی برای حل مشکلات تشکل های این بخش گفت: لازم است که تصمیم گیری ها به بخش تولید و تعاونی های کشاورزی برگردد؛ همچنین از فعالیت افراد غیرمسئول در واردات نهادهای تاثیرگذار دولتی جلوگیری به عمل آید.
* سازمان تعاون روستایی مانع تشکل های کشاورزی است
سعید سلطانی سروستانی مدیرعامل اتحادیه دامداران کشور اظهار کرد: تشکلهای بخش کشاورزی شرکت بازرگانی با عنوان بتکا یا شرکت بازرگانی تشکل های کشاورزی ایجاد کردند تا از آن طریق بتوانند نهاده های مورد نیاز خود را توسط تشکیلات مرتبط وارد کنند؛ اما نمی‌گذارند این تشکل تولید کنندگان پا بگیرد و از این طریق واسطه ها حذف شود.
وی افزود: سازمان مرکزی تعاون روستایی نمی‌گذارد تشکل بازرگانی تعاونی ها و اتحادیه های بخش کشاورزی برای واردات و صاردات مستقیم محصولات کشاورزی شکل گیرد و در امور آن دخالت می کند.
مدیرعامل اتحادیه دامداران کشور ادامه داد: در صورتیکه تشکل خود تولید کنندگان، اقدام به واردات نهاده های دامی مورد نیاز کنند، این محصولات به صورت مستقیم در اختیار آنها قرار می گیرد کما آنکه در سال گذشته نیز به همین شکل، نیاز آنها به شکل مناسبی تامین شد.
وی تصریح کرد: از زمانی که سازمانه بازرگاه ایجاد شده عملا امکان واردات مستقیم برای تشکل های تولیدی از بین رفته است زیرا محصول وارد شده باید ابتدا در آن سامانه توزیع و از طریق آن در بازار توزیع شود، درحالی که نهاده ها با پول تولید کننده وارد شده اما دولت درباره توزیع آن تصمیم گیری میکند.
سلطانی با بیان اینکه سامانه بازرگاه نهاده ها را به عدالت میان تولید کنندگان توزیع نمی کنند اظهار داشت: برای ایجاد این سامانه از تولید کنندگان مشورتی گرفته نشد و دولت درد دامداران را نمی داند.
* وزارت کشاورزی به دنبال رفع مشکل واردات مستقیم نهاده ها توسط تولیدکنندگان است
محمدعلی کمالی مشاور عالی اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی ایران اظهار کرد: مرغداران سرمایه و امکانات کافی برای واردات نهاده های دامی ندارد به همین منظور تشکل بازرگانی برای تعاونی و تشکل های بخش کشاورزی ایجاد شد تا تولید کنندگان با قرار دادن پول خود در اختیار آن، به صورت مستقیم تری اقدام به واردات کنند اما از زمانی که سامانه بازارگاه در وزارت جهاد کشاورزی ایجاد شده عملا امکان فعالیت این تشکل از بین رفته است.
* بانک کشاورزی همکاری نمی‌کند
وی افزود: مرغدارن به خرید از واسطه عادت کردند که این موضوع باعث بروز مشکلات قابل مشاهده تامین نهاده ها در بازار شده است.
کمالی از تلاش وزارت جهاد کشاورزی برای رفع این مشکل خبر داد و گفت: این مشکل به وزارت جهاد کشاورزی اعلام شده و آنها نیز در صدد رفع آن هستند، اما بانک کشاورزی که مسئول نرم افزاری سامانه بازارگاه است برای رفع مشکل فعالیتی نمی کند.
